مقایسه تأثیر ماساژ بازتابی و ماساژ استروک بر شاخص های فیزیولوژیک و اضطراب در بیماران مبتلا به سکته قلبی

زمینه تحقیق: امروزه در بسیاری از کشورها انجام ماساژ به عنوان یک بخش مهم از مراقبت پرستاری محسوب می گردد و در موقعیت های بالینی به عنوان درمان مکمل در کاهش استرس و تثبیت علائم حیاتی به کار می رود. این مطالعه با هدف مقایسه تأثیر ماساژ بازتابی و ماساژ استروک بر شاخص های فیزیولوژیک و اضطراب در بیماران مبتلا به سکته قلبی انجام شد. روش مطالعه: این کارآزمایی بالینی بر روی 105 بیمار که ابتدا به صورت مبتنی بر هدف و سپس به طور تخصیص تصادفی انتخاب شدند، درسه گروه(35 نفره) ماساژ استروک، ماساژ بازتابی و گروه کنترل انجام شد. در گروه مداخله هر بیمار در دو نوبت صبح و عصر در یک روز و هر نوبت به مدت 15 دقیقه تحت ماساژ مربوطه قرارگرفت. علائم حیاتی و میزان اکسیژن خون شریانی قبل و بلافاصله بعد از انجام ماساژ با استفاده از فشارسنج و ترمومتر و پالس اکسی متر اندازه گیری شد. میزان اضطراب نیز با استفاده از پرسشنامه استاندارد اضطراب اشپیلبرگر قبل از ماساژ صبح و بیست دقیقه بعد از ماساژ عصر اندازه-گیری شد. از آزمون تی زوجی و کای دو در تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. یافته ها: در گروه ماساژ استروک، میانگین میزان اکسیژن خون شریانی در شیفت صبح قبل از انجام ماساژ(66/2±34/93) و میانگین میزان اکسیژن خون شریانی بعد از ماساژ نوبت صبح (78/2±95) اختلاف معنی داری داشت (002/0=p). میانگین میزان اکسیژن خون شریانی در شیفت عصر قبل از انجام ماساژ(19/2±22/94) و میانگین میزان اکسیژن خون شریانی بعد از ماساژ نوبت عصر (53/2±28/95) دارای اختلاف معنی داری بود (002/0=p). همچنین میانگین درجه حرارت قبل از ماساژ نوبت صبح (54/0±62/36) و بعد از ماساژ نوبت صبح (587/0±71/36) و دارای اختلاف معنی داری (017/0p=) بود. در گروه ماساژ بازتابی نیز بین میانگین تعداد نبض قبل از انجام ماساژ صبح(33/17±51/75) و بعد از انجام ماساژ صبح( 96/15±20/72) اختلاف معنی دار (005/0=p) وجود داشت. بین میانگین تعداد نبض قبل از ماساژ نوبت عصر(33/15±91/75) و بعد از ماساژ نوبت عصر(71/14 ± 40/74) اختلاف معنی دار آماری(014/0p=) مشاهده گردید. در گروه ماساژاستروک میانگین میزان اضطراب قبل از ماساژ صبح(34/9±22/47) و بعد از ماساژ عصر (57/10±20/41) دارای اختلاف معنی داری (001/0=p) بود. در گروه ماساژ بازتابی نیز بین میانگین میزان اضطراب قبل از ماساژ صبح(61/12±24/46) و بعد از ماساژ عصر (04/12±68/42) اختلاف معنی داری آماری(046/0=p) دیده شد. در گروه کنترل بین هیچ یک از شاخص های فیزیولوژیک و میانگین میزان اضطراب در نوبت صبح و عصر اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. نتیجه گیری: نتایج نشان داد هر دو نوع ماساژ بر برخی از علائم حیاتی و اضطراب موثرند اما ماساژ استروک علاوه بر علائم حیاتی بیماران بر میزان اکسیژن خون شریانی آنها نیز اثر مثبت داشت؛ بنابراین انجام آن در این بیماران توصیه می شود.